Củ Dòm – Phấn Phòng kỷ (có nơi còn gọi là củ gà ấp) vị đắng, cay và lạnh, tác dụng vào kinh bàng quang. Có tác dụng: Khử phong, hành thủy, tả hạ, tiêu huyết phận thấp nhiệt.
Thường dùng chữa những bệnh như: Dạ dày, đại tràng, đau nhức xương khớp và các chứng bệnh như: Thủy thũng, cước khí, thấp thũng, khớp xương đau nhức.
1. Mô tả – Cách nhận biết
Củ Dòm là một cây sống lâu năm, mọc leo, rễ phình thành củ, đường kính rễ có thể đạt tới 15 cm, mặt ngoài rễ có màu tro nhạt, hay màu nâu. Thân mềm, dài từ 2 đên 4m, vỏ thân màu xanh nhạt, phía dưới gốc hơi đỏ.
Lá mọc so le, hình khiên, dài từ 4 đến 6 cm, rộng từ 4 đến 6 cm, gốc lá hình tim, đầu lá nhọn, mép nguyên, hai mặt đều có lông ngắn, mềm, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tro. Cuống lá dài gần bằng chiều dài của lá, không đính vào đáy lá mà vào phía trong phiến lá.
Hoa nhỏ, đực cái khác gốc, màu xanh nhạt. Quả hạch, hình cầu hơi dẹt
Củ dòm là một vị thuốc nam mang nguồn gen quý mới được phát hiện ở Việt Nam và được ghi trong Sách đỏ Việt Nam, với nhiều tác dụng dược lý hỗ trợ điều trị các bệnh thường gặp như phong tê thấp, đau thần kinh, bí tiểu, kiết lỵ
2. Thành phần hoá học
Trong rễ củ dòm có chứa nhiều hoạt chất alcaloid như magnoflorin, cyclanolin…Trong đó, hoạt chất L.tetrahydropalmatin được chiết xuất từ củ dòm có tác dụng đặc hiệu đối với một số trường hợp rối loạn tâm thần chức năng, suy nhược thần kinh, trạng thái tinh thần căng thẳng, mất ngủ dai dẳng nguyên nhân do tâm thần.
3. Công dụng – Tác dụng
– Điều trị thủy thũng, chân tay phù nề;
– Điều trị bệnh phong thấp, nhức mỏi;
– Ðau dây thần kinh;
– Giúp lợi tiểu, trị mụn nhọt, tiêu viêm;
– Hỗ trợ trị viêm dạ dày, loét hành tá tràng;
– Viêm dạ dày ruột cấp tính, lỵ;
– Điều trị bệnh nhân huyết áp cao;
– Các bệnh đường niệu sinh dục;
– Viêm tuyến nước bọt, sưng amygdal;
– Bệnh đường niệu sinh dục, bạch đới
Dùng uống chữa đau lưng, mỏi nhức chân, đau lưng, đau bụng, lại giúp ngủ rất say. Còn dùng đắp chỗ sưng bắp chuối, nhọt cứng, apxe do tiêm. Người ta thường giã lẫn với muối và gừng. Cũng dùng cho gia súc (trâu bò) uống mỗi khi chúng kén ăn, chê cỏ.
Cây được dùng chữa thủy thũng, bí tiểu, phong thấp tê đau, đau dạ dày, loét hành tá tràng, viêm dạ dày ruột cấp tính, lỵ, viêm tuyến nước bọt, sưng amygdal, đau thần kinh, bệnh đường niệu sinh dục, bạch đới, huyết áp cao củ dòm tự nhiên.
4. Cách sử dụng:
– Liều dùng hằng ngày là 4-8g rễ củ dòm sắc với 200ml nước, sắc lại còn 50ml, uống một lần duy nhất trong ngày hoặc có thể ngâm rượu để uống với tỷ lệ 1/10. Ngoài ra, củ dòm có thể phối hợp với các vị thuốc khác để điều trị các bệnh như sau:
– Hỗ trợ điều trị bệnh thủy thũng sưng chân tay: Rễ củ dòm, Hoàng kỳ, Bạch truật, Cam thảo ( đã nướng), mỗi vị 6g, sắc uống đến khi khỏi bệnh.
– Hỗ trợ điều trị đau thần kinh: Rễ củ dòm 23g, Diphenhydraninum 25mg, chia 2 hay 3 lần uống trong ngày.
Đối với các trường hợp dùng ngoài, theo kinh nghiệm dân gian thường dùng củ dòm để tươi, giã nát với một ít muối và gừng, đắp lên chỗ bị sưng như bắp chuối, nhọt độc, vùng áp-xe do tiêm sẽ có tác dụng tán ứ, tiêu viêm và làm giảm sưng.
Ở một số địa phương trong nước, người dân dùng củ dòm sắc lấy nước cho trâu bò uống mỗi khi chúng chán ăn và chê cỏ.
Việc bảo vệ và nhân rộng vị thuốc nam mang nguồn gen quý này cần được triển khai không chỉ ở các vườn thuốc nam mà còn ở cả các hộ gia đình. Bởi lẽ, tác dụng mà củ dòm mang lại thật sự rất có ích trong nhiều trường hợp cần thiết.
Sử dụng đun nước uống hàng ngày, rữa sạch rễ củ dòm, cho vào đun với nước đun sôi khoảng tầm 2 lít nước . Đậy lắp ấm củ dòm khoảng lại và sử dụng uống củ dòm thay nước uống hàng ngày.
5. Mua củ dòm ở đâu – Ở đâu bán củ dòm
Giá bán: Tại đây chúng tôi bán củ dòm tươi khô theo yêu cầu của quý khách, giá bán như sau:
+ Củ dòm tươi: 150.000đ/kg
+ Củ dòm khô: 600.000 đ/kg
Liên hệ: Liên hệ qua điện thoại theo số máy: 093.2.340.345 – Gặp Mr Toại (sn 1976).
Địa chỉ: Số nhà 23a Ngõ 137 Đường Bát Khối, Phường Long Biên, quận Long Biên, Hà Nội.
6. Video: Củ dòm đỏ